MIHAJLOVAC- Naše selo, naši ljudi

Na kraju smederevskog Podunavlja, na kapiji Šumadije, nalazi se selo Mihajlovac. Selo  je bilo naseljeno još u doba Rimljana, kao i u vreme Đurđa Brankovića. Prvobitni naziv sela je Tarinac. Potom, do 1859. godine ovo naselje zvalo se Konjska, po rečici koja tuda protiče, i pod tim imenom se pominje u aračkim spiskovima. Podaci iz aračkih spiskova govore da je selo imalo 1818. godine 60 kuća, a 1846. godine 72 kuće. Po popisu iz 1921. godine u selu je bilo 554 kuće sa 2976 stanovnika.

Radoslav Lukić

„Mihajlovac se nalazi na kapiji Šumdije, blizu drevnog grada Smedereva i uzeo je jednu od najlepših geografskih celina i širina  u našoj opštini. Mihajlovac u istorijskoj prošlosti ima mnogo značajnih momenata. Zvao se najpre Tarinac, po nekom hajduku. Posle toga dobio je ime Konjska.  Jednom, kada su ovuda prolazili carski konji i kamile iz Carigrada, naiđu na rečicu, koja je blizu sela (pritoka Jezavina) u kojoj su se, usled poplave, konji podavili a kamile isplivale. Zbog toga, vele, car naredi, da se rečica nazove Konjskom i po njoj je i selo dobilo ime Konjska.

Sve se promenilo oko 1859. tokom posete knjaza Miloša i njegovog sina Mihajla Obrenovića. Dolazi čuveni knjaz, a dočekuju ga: konjski učitelj i konjski sveštenik, i konjski kmet i tako se i predstaviše. Knjaz zbunjen  ih pita: Da li se vi to šalite, i da li vi ovde konje krištavate, s konjima živite i konje učite? Oni mu objasniše da su ime dobili zbog turske odmazde, i odlučiše da ga promene u čast baš kneza Mihajla. Naredbom Mihaila Obrenovića i ukazom iz 1872.godine selo se počelo nazivati po njemu – Mihailovac.  Evo ostade i do danas dani.  Treba reći da je ovde živeo i rođen knez Janko Đurđević – Desimirac, jedini seljački knez  u to vreme,  kao i njegov sin Paun Janković Baća, prvi ministar popečitelj“, priča za SDCafe.rs o istoriji sela njegov najvažniji hroničar i društveni radnik, nekada predsednik mesne zajednice Radisav Lukić.

Za najstariju porodicu u Mihajlovcu smatraju se Lukići. Za njima dolaze: Cvetkovići (Đorđevići, Crnjaci), zatim Rakići (Đulajići, Jovanovići), Kanići (Jovanovići, Jorgići).

U selu Mihajlovac danas živi 2168 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 43,3 godina – 42,2 kod muškaraca i 44,3 kod žena. U naselju ima 830 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,20.  Uposlednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Bojan Lukić

„Selo danas ima oko 2.980 stanovnika. Mahom se ljudi bave poljpoprivredom tačnije stočarstvom. Naše selo imalo je najviše krupne stoke po broju stanovnika, jedno vreme bilo je na svakog stanovnika po jedno grlo. Danas je to manje, oko 1000 grla“, kaže za SDCafe.rs Bojan Lukić, potpredsednik mesne kancelarije Mihajlovac.

Dosta toga su Mihajlovčani sami uradili, a bilo je i pomoći.

„Za osam godina smo asfaltirali osam kilometara puteva, plan je da asfaltiramo celo selo, što je još oko 7,5 kilometara. Takođe, plan je da se uredi još njivskih puteva, da zadržimo decu ovde, koreni su nam ovde. Subvencije koje dobijamo od grada i države su dobrodošle, ali nisu dovoljne. Smatramo da sela zaslužuju više, jer  ako nestanu sela nestaće i Srbija. Zbog toga bi visoki funkcioneri, ministri, članovi Gradskog veća morali da se spuste među te ljude, da pričaju sa poljopirvrednicima na terenu, kako bi se sagledali problemi, odradile eduakcije“, napominje Bojan Lukić.

Mihajlovac

Podatak koji je zaista vredan pažnje jeste da oko 300 Mihajlovčana radi upravo u svom selu. Imaju običaj da kažu da je bilo trenutaka da je u Mihajlovcu privreda bila življa nego u Smederevu. Ovde radi i funkcioniše zemljoradnička zadruga, otkupna stanica, nekoliko klanica i mlekara, pekara koja pravi oko 20.000 hlebova svakoga dana.

Za Mihajlovčane, ali i žitelje okolnih sela, jedna od najvažnijih seoskih institucija je svakako zadruga. Zemljoradnička zadruga Mihajlovac ove godine obeležila je veoma vredan jubilej, čak 30 godina od osnivanja, i ovde kažu da je trud, rad i ljudi -trojstvo koje garantuje uspeh u svakom poslu.

Zorica Pešić

„Zadruga je osnovana 1992. godine. Osnivački ulog dalo je 26 zadrugara iz Mihajlovca. Postojimo do danas, bez dana blokade,  i svake godine imamo sve više klijenata. Velika je borba, ali sve je do ljudi. Krenuli smo ni od čega, trenutno imamo 16 zaposlenih, a taj broj će se povećati jer imamo sve više posla. Veliki rad i odgovornost stoji iza nas.  Otkupljujemo pšenicu, suncokret, kukuruz, ječam, soju- sve što nam donesu naši proizvođači. Dnevno otkupljujemo 750 do 800 litara mleka. Nekada je bilo mnogo više i do 5.000 litara, danas je zbog smanjenja stočnog fonda manje i mleka. Takođe, snabdevamo neophodnim repormaterijalom proizvođače. Naša zadruga posluje sa ljudima iz okolnih sela, a otkupna mesta imamo u nekoliko okolnih sela. Tu smo da se nađemo našim ljudima i u dobru i u zlu“, kaže za SDCafe.rs Zorica Pešić ispred Zemljoradničke zadruge Mihajlovac.

Škola u Mihajlovcu počinje sa radom 1854/1855.godine. Prva zgrada se nalazila na zemljištu današnje crkvene porte. U vreme prihvatanja Vukovog pravopisa, dogodio se plemeniti poduhvat jedne od najznačajnijih ličnosti Mihajlovca. Naime, Petar Radovanović Brdar je od svog novca sazidao zgradu za školu i crkvu. Zgrada postoji i danas, i koristi se kao Dom kulture.

Trenutno nastavu u OŠ „Sava Kovačević“ pohađa oko 230 učenika. Pored matične škole, postoje i dva izdvojena odeljenja u Dobrom Dolu.

Zgrada nekadašnje škole

Jedan od bitnih obeležja ovog sela nalazi se u porti crkve Svetog Proroka Ilije, gde je uoči Petrovdana 2016. godine, sagrađena javna spomen česma ”BRATOLJUBLJE – ΑΔΕΛΦΟΠΟΙΗΣΗΣ ” posvećena  prijateljstvu srpskog i grčkog naroda i pobratimstva grada Smedereva i grčke opštine Riga Fereu, odnosno Mesne zajednice Mihajlovac i grčke opštine Velestino 1995. godine.

Spomen česma Rige od Fere

Inicijativa za izgradnju česme potekla je od udruženja ”Kantakuzina”i pravoslavne crkvene opštine Mihajlovac a podržala ju je MZ Mihajlovac i grčka opština Rige od Fere. Tvorac idejnog izgleda spomen česme je Ivan Nikolić, starešina pravoslavne crkvene opštine Mihajlovačke, a blagoslov na njen budući izgled i samu postavku je dobijen od Vladike episkopa požarevačkog i braničevskog,  dr Ignjatija .Podizanje i postavka javne kao projekat podržan je od strane Ministarstva kulture Republike Srbije i grada Smedereva.

„Crkva i porta imaju umiveni lik prelep napravljena je i česma u spomen nacionalnom heroju Grčke Rige od Fere…“

Crkva Proroka Ilije Mihajlovac

Na spomen česmi se nalazi kameni krst i lik grčkog pesnika i patriote Rige od Fere, radovi akademskog vajara Ivana Jeremića iz Mihajlovca. Grčki heroj prva je žrtva ustanka protiv Osmanskog carstva. Nakon zverskog mučenja, otomanske vlasti su u Beogradu, u kuli “Nebojša” na Kalemegdanu, ubile Rigu od Fere i sedam njegovih saradnika 24. juna 1798. godine. Poslednje reči grčkog revolucionara bile su: “Ja sam posejao bogato seme. Dolazi čas kada će moja zemlja brati slavno voće”. Njegovo telo je bačeno u Dunav i nikada nije pronađeno. Po legendi, Rigino srce je izašlo na obale Dunava u Smederevu i doprinelo pobratimstvu Velestina i Mihajlovca.

„Legenda kaže da je neki grčki prorok davno rekao „Tamo gde je Rigino srce ostalo, odatle će doći naša braća“. Eto, tako se i dogodilo da se pobratime Mihajlovac i Velestino, rodni grad Rige od Fere“, napominje hroničar sela Radosav Lukić.

Ono na čemu mnogi mogu pozavideti Mihajlovčanima jeste KUD Mihajlovac koji je osnovan još daleke 1905. godine. Zabeleženo je  da je te godine Kosta Blagojević pri crkvi osnovao pevačko zabavljačko društvo. Do danas, kroz ovo društvo prošlo je na hiljade mladih i dece,  gostovali su na mnogim domaćim i festivalima u regionu, odneli brojne nagrade.

Uspešni su Mihajlovčani i u sportu. FK Mihajlovac osnovan je 1934. godine i danas je najuspešniji seoski fudbalski klub u ovom regionu.

Fudbalski teren FK Mihajlovac

„Klub postoji blizu 90 godina. Pre dve godine smo obeležili taj vredan jubilej. Svo vreme do 2012. nije igrao zapaženu ulogu u bivšoj Jugoslaviji. Sada igra Srspku ligu sa uspehom, skoro deset godina se takmiči u ovoj ligi. U sastavu imamo četiri selekcije, tri takmičarske i jednu selekciju petlića koja učestvuje na razim turnirima po Srbiji. Oko 70 deteta trenutno trenira. U prvom timu je pet igrača iz Mihajlovca, ostala su iz Beograda, Leskovca, Jagodine. Inače, svaki sportski klub znači za život na selu, a s obzirom na to da je ovo zahtevna liga, imamo dosta gledalaca na tribinama  iz susednih sela i iz Smedereva. Nekada je selo imalo rukomenti klub, ali je davno ugašen. Fudbalski klub nikada nije prestao da postoji, i ovo je najveći rang koji je Mihajlovac ikada igrao, i možda je za seoske klubove ovo veliki rang. Hteli smo da ostane zabeleženo da je Mihajlovac nekada igrao Srspku ligu“, kaže Goran Lukić, predsednik FK Mihajlovac.

Goran Lukić

Crkva u Mihajlovcu posvećena je Svetom proroku Iliji i pedstavlja zadužbinu trgovca Petra Radovanovića Brdara. Na njoj se nalazi mermerna ploča sa natpisom: ,,Ovaj sveti Hram Božiji u slavu i čest sveti Proroku Iliji sazida Petar Radovanović iz Mihajlovca o svom sopstvenom novcu: pomoću Opštinskog materijala i to 300.000 komada cigle i 22.000 oka kreča s podvozom. Dana 20. jula 1873. godine.“

Crkva Proroka ILije Mihajlovac

Natpis prenosi vreme završetka radova ali pripremni radovi su otpočeli znatno ranije, a u prilog tome svedoči i činjenica da je Petrija, žena Petra Brdara, poručila dva zvona za crkvu, koja su u Mihajlovac stigla u avgustu 1871. godine. Crkvu je na dan hramovne slave, 2. avgusta po Gregorijanskom tj. 20 jula po Julijanskom kalendaru, osvetio Mitropolit Srbije Petar Jovanović.

Ikone na ikonostasu crkve svetog proroka Ilije u Mihajlovcu radio je naš poznati slikar Dimitrije Posniković.

SDCafe.rs

* Projekat Naše selo-naši ljudi je sufinansiran iz budžeta Grada Smedereva.
Stavovi izneti u medijskom sadržaju ne izražavaju stavove sufinansijera.