Mesec borbe protiv raka pluća – najčešćeg kancera kod muškaraca

Novembar je mesec u kome se posebno skreće pažnja na rizike od oboljevanja od raka pluća, maligniteta koji ubedljivo najčešće pogađa mušku populaciju u našoj zemlji.

Takođe, Srbija je prva u Evropi po stopi smrtnosti od ove bolesti, a kako je nedavno saopšteno iz Ministarstva zdravlja, na svaka dva sata, jedan život se okonča zbog izgubljene bitke sa ovom vrstom kancera.

Sve to su razlozi zbog kojih će na nacionalnom nivou biti pokrenut skrining raka pluća, s tim što je u Beogradu upravo započet na Klinici za pulmologiju Univerzitetskog kliničkog centra Srbije i obuhvata sve beogradske opštine, dok će u ostatku zemlje prema najavama, ovaj program prevencije zaživeti tokom naredne godine.

U najvećem riziku su stariji od 50 godina, oni koji su pušači duže od 30 godina, kao i osobe sa porodičnom anamnezom.

Trećina stanovništva Srbije puši i to svakako jeste primarni uzrok raka pluća, bilo da je reč o pušačima ili onima koji su dugo izloženi duvanskom dimu, ali za razliku od tog uzroka na koji se može uticati, postoje i drugi nad kojima nemamo kontrolu.

Pre svega, tu je zagađenje vazduha. Karcinom pluća i do tri puta je češći kod muškaraca nego kod žena, a njihove su profesije neretko takve da su izloženi raznim štetnim uticajima iz vazduha poput prašine, suspendovanih čestica, raznih hemikalija…

Pulmolozi poslednjih godina upozoravaju da su čak 20% smrtnih ishoda kod raka pluća, zapravo karcinomi izazvani zagađenjem vazduha. Takođe, ranije se smatralo da suspendovane čestice manjeg promera (PM2,5) ne utiču na genetski materijal, ali su novija istraživanja ipak dokazala suprotno, što je loša vest – te čestice utiču na DNK i povećavaju rizik od sedam vrsta kancera, a najviše raka pluća.

Posebno značajna tema u priči o zdravlju pluća, a koja je kod nas potpuno marginalizovana, jeste i najvažnija jer se odnosi na razvoj dece. Naime, za formiranje pluća najvažniji je period od prvih deset godina života.

Ukoliko deca rastu u sredinama gde su neprekidno izložena zagađenom vazduhu, to će neminovno za posledicu imati slabiji razvoj pluća i samim tim češće bolesti usled manje funkcije pluća.

Kada je o trendovima oboljevanja od raka pluća u našoj lokalnoj sredini reč, oni su isti kao i na širem planu jer ta bolest predstavlja ubedljivo najčešći tip maligniteta među muškarcima u Smederevu kod kojih je višestruko zastupljenija nego među ženama.

Novijih podataka nema, a prema stanju od pre nekoliko godina, u Smederevu je prosečno na godišnjem nivou od raka organa za disanje i grudne duplje obolevalo oko 80 osoba što je činilo čak skoro petinu svih maligniteta.