Na ovaj dan pre 79 godina, Smederevo je oslobođeno u Drugom svetskom ratu.
Vence na spomenike Ivanu Stefanoviću Srba, Milivoju Stojkoviću Mići i Svetomiru Mladenoviću Sveti, položile su delegacije garnizona Vojske Republike Srbije u Požarevcu, Grada Smedereva, Gradskog odbora Socijalističke partije Srbije, SUBNOR-a Srbije, Smedereva i još nekoliko drugih gradova (Grocke, Sopota, Sremske Mitrovice, Mladenovca, Velike Plane) kao i predstavnici Udruženja portomaka ratnika od 1912. do 1918. i Udruženja penzionera Smederevo.
Borbe za oslobođenje Smedereva vođene su od 14. do 16. oktobra u čije predvečejre kapitulirao nemački garnizon.
Okupljenima se potom obratio Ranko Višekrunić iz gradskog odbora SUBNOR-a podsećajući na kraći istorijat Drugog svetskog rata u Smederevu.
Neposerdno nakon okupacije grada smederevski komunisti i drugi rodoljubi organizuju otpor okupatoru. U leto 1941.je formirana smederevsko – gročanska četa kao prva oružana partizanska jedinica boraca sa našeg terena koja je ušla u sastav Kosmajskog partizanskog odreda čiji su akteri bili i narodni heroji ispred čijih se bisti i nalazimo.
Borbe su počele 14.oktobra kada su dva bataljona Prve krajiške brigade uz podršku dve baterije topova Crvene armije izvršili su ujutru napad na Leštar, Karađorđevo brdo i Provaliju i primorali nemačke trupe na povlačenje.
Nemci su izvršili četiri juriša sa namerom da zaustave probijanje oslobodilaca ka gradu, ali bezuspešno.
Oko 14 časa iz Požarevca stigle su jake, motorizovane snage od 20 000 nemačkih vojnika. U toku 15. i 16.oktobra vođene su teške borbe na prostoru Provalije Orešac i kod Brestovika. Nemačke jedinice su uz teške gubitke proterane iz Smedereva, građani su počeli da slave slobodu.
U borbama za oslobođenje Smedereva ubijeno je oko 250 nemačkih vojnika, a gubici Krajiške brigade i Crvene armije bili su šest mrtvih i 35 ranjenih – kazao je Višekrunić.
U NOB-u je učestvovalo preko 6000 ljudi iz smederevskog kraja, a 990 je dalo svoj život za slobodu
